NASA’dan tarihi muvaffakiyet: Ay’da birinci sefer GPS sinyalini aldı!

NASA, Dünya’nın Küresel Pozisyonlandırma Sistemi’ni (GPS) birinci kere Ay’da çalıştırmayı başardı. Böylelikle, gelecekteki Ay vazifeleri için gerekli olan sağlam navigasyon yolunda değerli bir adım attı.

NASA’nın Artemis programı kapsamında insanların Ay’da daha uzun müddet kalacağı gelecekteki vazifeler için yanlışsız navigasyon epey büyük ehemmiyet taşıyor.

3 Mart’ta gerçekleştirilen Ay GNSS Alıcı Deneyi (LuGRE) ile Dünya’nın Küresel Navigasyon Uydu Sistemi (GNSS) sinyallerinin Ay’da kullanılabileceği gösterildi. GNSS, hassas pozisyonlandırma, navigasyon ve zamanlama bilgisi sağlayan bir uydu ağıdır.

362.000 km öteden GPS ve Galileo uydularının sinyalleri alındı

NASA, LuGRE teknolojisini İtalyan Uzay Ajansı ile iş birliği yaparak geliştirdi ve Firefly Aerospace’in Blue Ghost iniş aracı bu sistemi Ay’a ulaştırdı. İnişten çabucak sonra, Goddard Uzay Uçuş Merkezi’ndeki NASA operatörleri LuGRE’nin Ay yüzeyindeki birinci bilimsel operasyonlarını başlattı. 3 Mart’ta LuGRE, GPS ve Galileo uydularından gelen sinyalleri almayı başardı. 362.000 km öteden gelen sinyaller düzeltilerek aktif bir halde çalıştığı kanıtlandı. Bu muvaffakiyet, gelişmiş navigasyon sistemleri ve hizmetlerinin Dünya dışında da kurulabileceğini göstermesi açısından büyük kıymet taşıyor. 

NASA ayrıyeten, 21 Ocak’ta Dünya’dan 338.000 km uzağa ulaşarak en yüksek irtifa GNSS sinyal edinimi rekorunu kırdı. Bu rekor, NASA’nın Manyetosferik Çok Ölçekli Misyonu’nun elinde tuttuğu evvelki rekoru geride bıraktı. 20 Şubat’ta LuGRE ay yörüngesine ulaştığında GNSS irtifa rekorunu daha da genişleterek Dünya’dan 391.000 km araya ulaştı. 

İnsan takviyesini ortadan kaldıracak

NASA, klasik olarak uzay araçlarını izlemek için çok istikametli bir yaklaşımı benimsiyor. Yerleşik sensörlerden gelen dataları, Dünya tabanlı izleme istasyonlarına iletilen ve onlardan gelen sinyallerle birleştiriyor. Lakin, bu sistem insan takviyesini gerektiriyor.

GNSS bilgilerinin navigasyon sistemlerine entegre edilmesi, otonom navigasyon için potansiyel bir tahlil sunuyor. Ayrıyeten, daima insan müdahalesi gereksinimini azaltarak operasyonları daha verimli hale getiriyor. Hasebiyle NASA’nın bu başarısı, Artemis programı ve Mars’a yönelik başka misyonlar için büyük ehemmiyet arz ediyor. Gelecekteki vazifelerde araçlar, pozisyonlarını, suratlarını ve vakitlerini belirleyerek daima Dünya merkezli takibe gereksinim duymadan daha hassas ve bağımsız bir biçimde seyahat etme imkanına kavuşabilirler.