NASA’dan tarihi muvaffakiyet: Ay’da birinci kere GPS sinyali alındı!

NASA, Dünya’nın Küresel Pozisyonlandırma Sistemi’ni (GPS) birinci sefer Ay’da çalıştırmayı başardı. Böylelikle, gelecekteki Ay misyonları için gerekli olan emniyetli navigasyon yolunda değerli bir adım attı.

NASA’nın Artemis programı kapsamında insanların Ay’da daha uzun mühlet kalacağı gelecekteki misyonlar için yanlışsız navigasyon epey büyük kıymet taşıyor.

3 Mart’ta gerçekleştirilen Ay GNSS Alıcı Deneyi (LuGRE) ile Dünya’nın Küresel Navigasyon Uydu Sistemi (GNSS) sinyallerinin Ay’da kullanılabileceği gösterildi. GNSS, hassas pozisyonlandırma, navigasyon ve zamanlama bilgisi sağlayan bir uydu ağıdır.

362.000 km öteden GPS ve Galileo uydularının sinyalleri alındı

NASA, LuGRE teknolojisini İtalyan Uzay Ajansı ile iş birliği yaparak geliştirdi ve Firefly Aerospace’in Blue Ghost iniş aracı bu sistemi Ay’a ulaştırdı. İnişten çabucak sonra, Goddard Uzay Uçuş Merkezi’ndeki NASA operatörleri LuGRE’nin Ay yüzeyindeki birinci bilimsel operasyonlarını başlattı. 3 Mart’ta LuGRE, GPS ve Galileo uydularından gelen sinyalleri almayı başardı. 362.000 km öteden gelen sinyaller düzeltilerek faal bir formda çalıştığı kanıtlandı. Bu muvaffakiyet, gelişmiş navigasyon sistemleri ve hizmetlerinin Dünya dışında da kurulabileceğini göstermesi açısından büyük ehemmiyet taşıyor. 

NASA ayrıyeten, 21 Ocak’ta Dünya’dan 338.000 km uzağa ulaşarak en yüksek irtifa GNSS sinyal edinimi rekorunu kırdı. Bu rekor, NASA’nın Manyetosferik Çok Ölçekli Misyonu’nun elinde tuttuğu evvelki rekoru geride bıraktı. 20 Şubat’ta LuGRE ay yörüngesine ulaştığında GNSS irtifa rekorunu daha da genişleterek Dünya’dan 391.000 km aralığa ulaştı. 

İnsan dayanağını ortadan kaldıracak

NASA, klasik olarak uzay araçlarını izlemek için çok istikametli bir yaklaşımı benimsiyor. Yerleşik sensörlerden gelen bilgileri, Dünya tabanlı izleme istasyonlarına iletilen ve onlardan gelen sinyallerle birleştiriyor. Fakat, bu usul insan dayanağını gerektiriyor.

GNSS datalarının navigasyon sistemlerine entegre edilmesi, otonom navigasyon için potansiyel bir tahlil sunuyor. Ayrıyeten, daima insan müdahalesi muhtaçlığını azaltarak operasyonları daha verimli hale getiriyor. Münasebetiyle NASA’nın bu başarısı, Artemis programı ve Mars’a yönelik öteki misyonlar için büyük değer arz ediyor. Gelecekteki misyonlarda araçlar, pozisyonlarını, suratlarını ve vakitlerini belirleyerek daima Dünya merkezli takibe gereksinim duymadan daha hassas ve bağımsız bir halde seyahat etme imkanına kavuşabilirler.